تاثيرات خواب بر عملكرد مغز و جسم ما

زمان تقريبي مطالعه اين مقاله : 6 دقيقه – 950 کلمه

آيا تا كنون براي شما پيش آمده است كه بعد از يك خواب بد يا كم در شب احساس ناخوشايند گيجي و گنگي داشته باشيد؟ يا حتي به اين فكر كنيد كه اگر نخوابيده بوديد بهتر بود؟

اين موضوع چندان عجيب نيست اگر شما بدانيد كه خواب دقيقا بر روي مغز و عملكرد آن موثر است و همچنين براي استراحت جسم ما نيز بسيار حياتي است!

در اين مقاله به طور مختصر به بيان فرآيند خواب و تاثيرات آن بر عملكرد مغز و جسم انسان مي‌پردازيم.

خواب يكي از مهم ترين عوامل در حفظ و افزايش توانايي مغز ما در انطباق با درون ماست كه به آن انعطاف پذيري مغز نيز مي‌گويند.

تاثيرات شگفت انگيز خواب بر عملكرد مغز و جسم انسان

شايد به اين فكر كنيد كه مغز شما همانند برخي از اعضاي بدن در حين خواب به استراحت ميپردازد اما تحقيقات جديد نشان می دهد که زمانی که خواب هستيم ذهن ما خواب نيست بلکه روند جديدی و بسيار مهمي از فعاليت خود را آغاز می کند

ثبت خاطرات

يكي از مهمترين تاثيرات خواب كافي بهبود عملكرد حافظه ي بلند مدت ماست ، خواب كافي و مناسب باعث ميشود خاطرات و اطلاعات به خوبی و درستی در ذهن ما ثبت شوند. در اثر ارتباطات بسيار گسترده در طول روز و كسب اطلاعات مختلف ، پيچيده يا مبهم ذهن زمان تجزيه و تحليل اين اطلاعات و جداسازي اطلاعات مورد نياز براي ذخيره سازي را به شب هنگام و در حين خواب موكول مي‌كند!

بدون شك خواب شبانه به دانش آموزان، دانشجويان و تمام كساني كه در پي يادگيري و ثبت اطلاعات مختلف در ذهن خود هستند بيشترين كمك را خواهد كرد. بر اساس تحقيقات صورت گرفته بعد از هر يادگيري روزانه به خواب يا در واقع همان مرحله ي ثبت اطلاعات نياز است تا اطلاعات به حافظه ي بلند مدت منتقل  و ثبت و ذخيره گردد.

البته بايد به اين موضوع توجه داشت كه يکی از نکات بسيار مهم در بخاطرسپاري صحيح اطلاعات مرور اطلاعات آموخته شده بوده تا بتوانيم در جداسازي اطلاعات مفيد جهت ذخيره‌سازي به مغز كمك كنيم و چرخه ي تثبيت در هنگام خواب به درستي كامل گردد.

يكي از نكات منفي موجود در اين عملكرد اين است كه به نوع خواب و شرايط افراد مختلف وابسته است، اكثر افراد پس از گذراندن يک روز سخت ترجيح می دهند تا سريع تر به رختخواب خود بروند. در اين جا افراد به دو دسته تقسيم می شوند: دسته اول افرادی هستند که به هنگام رفتن به رختخواب پس از کلنجارهای بسيار زياد به خواب می روند و دسته دوم افرادي هستند كه به سرعت به خواب می روند، به اصطلاح مي گوييم هنوز سرشان به بالش نرسيده خواب هستند! در هر دو صورت ذهن ما پس از خوابيدن فعاليت خود را شروع می کند و تمام اتفاقات روز را تجزيه و تحليل كرده و به حافظه بلند مدت می سپارد.

دفع سموم

نتايج تحقيقات نشان مي‌دهد که در هنگام خواب شبانه غدد لنفاوی شروع به فعاليت كرده و سموم موجود در بدن را دفع می کند. در مغز انسان و ميان سلول های مغزی فضايی به نام سيناپس وجود دارد،  در طول روز اين فضاي خالي از نوعي پروتئين پر مي شود كه انباشته شدن آن‌ها  بيش از مقدار مورد نياز باعث بروز بيماری آلزايمر می شود ، در هنگام خواب شبانه مغز شروع به پاک کردن اين ذرات می کند. با توجه به كاهش شديد سن ابتلا به آلزايمر (در حدود 20 سالگي) و روند طولاني نمايش اين بيماري كه خود در حدود 20 سال به طول مي‌انجامد مراقبت از ذهن و توجه به عملكرد آن در همه ي سنين مهم و ضروري به نظر مي رسد.

درك بهتر مسائل پيراموني

توانايي مغز در درك و تجزيه و تحليل اطلاعات به مدت زمان و كيفيت خواب شما وابسته است. هر چقدر زمان خواب مناسب تر و كيفيت آن بيشتر باشد عملكرد مغز در تجزيه و تحليل و ثبت اطلاعات بهتر خواهد بود، همچنين خواب به هماهنگي ميان اجزاي بدن نيز كمك مي كند.

افزايش خلاقيت و تمركز

خواب يكي از مهم‌ترين عوامل رشد خلاقيت و تمركز انسان است. در زمان خواب انسان از حد و مرز هاي محدود كننده ي جامعه و زندگي خود عبور كرده و ذهن به خارج از محدوديت ها پرواز مي كند. بسياري از هنرمندان و شاعران آثار برجسته خود را مديون پرواز خيال در هنگام خواب هستند. بدون شک کم خوابی و کمبود خواب بر روی بسياری از عملکرد های بدن تأثير می‌گذارد، در يك آزمايش بر روي كم خوابي افراد ، نتايج جالبي به دست آمد! اين افراد بعد از ۳۲ ساعت نخوابيدن، حتی بر روی صحبت کردن (كه يك عملكرد نسبتا ساده است) هم تسلط کافی نداشتند، پس قطعا اين افراد نمی توانند بر روی چيز خاصی تمرکز يا تخيل کنند.

بررسي ها نشان مي دهد بيشتر انسان های موفق در شب زمان خواب مفيد دارند و صبح هنگام نيز سحرخيز بوده و در ساعت مشخص و زود بر ميخيزند، اين افراد در طول روز نيز عملکرد بهتری نسبت به افرادی دارند که در شب به اندازه کافی نخوابيده‌اند.

ابتلا به افسردگي

بی خوابی و افسردگی عواملی هستند که به هم مرتبط اند . معمولاً انسان های افسرده در هنگام خواب با مشکلات بسيار زيادی مواجه می شوند و يا اصلاً ساعت خواب مناسبی ندارند. افرادی که در روز کمتر از ۶ ساعت و يا بيشتر از ۸ ساعت می خوابند بسيار مستعد افسردگی هستند.

سلامت جسمي و افزايش طول عمر

خواب برای استراحت جسم نيز بسيار حياتی است . زمانيکه افراد خواب کافی نداشته باشند، خطرات سلامتی آنها افزايش می‌يابد. حملات ناگهانی صرع، فشار خون بالا ، تغيير ضربان قلب ، تغيير سطح هورمون ها ، ميگرن‌های عودکننده ، كاهش قدرت سيستم ايمنی و احتمال ابتلا به بيماری و عفونت و حتي اضافه وزن از جمله خطرات خواب ناكافي شبانه بر بدن انسان است.

با سپاس از توجه شما